Konstytucja 3 Maja

W tym roku obchodzimy 230 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja - pierwszej w Europie i drugiej na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych) spisanej ustawy zasadniczej, regulującej organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli.
Ze względu na obecną sytuację zachęcamy do wzięcia udziału przede wszystkim w wydarzeniach online prowadzonych lub współprowadzonych przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Szczegółowe informacje tutaj: https://www.gov.pl

Najważniejsze informacje o Konstytucji 3 Maja:
3 maja 1791 r. na Zamku Królewskim w Warszawie Sejm Wielki uchwalił Konstytucję 3 maja - ustawę
zasadniczą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja 3
maja była pierwszą w Europie, a drugą - po konstytucji Stanów Zjednoczonych - spisaną ustawą
zasadniczą na świecie. Jedenaście artykułów Konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię
dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto. Sejm miał być
zwoływany co dwa lata; po upływie ćwierć wieku — czyli w 1819 r. - Sejm nadzwyczajny miał zmienić
Konstytucję.
Konstytucja obowiązywała tylko przez rok - po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej została
unieważniona przez armię rosyjską i magnatów z konfederacji targowickiej. Jednak mimo rozbiorów
pamięć o drugiej w dziejach świata spisanej konstytucji narodowej (uznawanej przez politologów za
bardzo postępowy jak na swoje czasy dokument) przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać
polskie dążenia do niepodległości i stworzenia sprawiedliwego społeczeństwa. Była uznawana za
ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w polskiej historii i kulturze. Po odzyskaniu
niepodległości w 1918 roku Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono jako najważniejsze święto
państwowe.
W czasie II wojny światowej Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane. Po zakończeniu
wojny nie było uznawane za ważne przez władze komunistyczne. Zastąpiono je obchodami Święta 1
Maja, a w 1951 r. oficjalnie zniesiono. Dopiero przełom, jakim było powstanie „Solidarności”, sprawił,
że 3 maja 1981 r. ponownie przywrócono świętowanie majowej konstytucji, a po zmianie ustroju od
1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy ponownie do najważniejszych uroczyście obchodzonych
polskich świąt.
Tekst opracowany przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.